Korte geschiedenis Kaag/Buitenkaag

Kaag (ook wel geschreven als De Kaag) is een dorp in de gemeente Kaag en Braassem, in de Nederlandse provincie Zuid-Holland. Het is gelegen op het eiland Kaag in de Kagerplassen.

De naam Kaghe of Caghe, wat ‘buitendijks land’ betekent (gerelateerd aan kaai of kade voor de dijk zelf), komt voor het eerst voor in 1308. Dorpen met een zelfde betekenis zijn Koog aan de Zaan in Noord-Holland en De Koog op Texel. Tot aan het eind van de 16e eeuw was Kaag het grootste dorp van het gebied Alkemade.

De reguliere manier om Kaag te bereiken is met een veerpont vanuit Buitenkaag.

Prominent aanwezig op het eiland is scheepswerf Royal van Lent, onderdeel van Feadship, bouwers van megajachten. De scheepswerf is al sinds 1849 gevestigdop Kaag. De loods is op het eiland een gezichtsbepalende constructie.

Het eiland trok diverse kunstenaars, zoals Cornelis VreedenburghAbram Segaar en Marinus Heijnes.

In de zomer is er rond Kaag sprake van veel toerisme, dankzij de uitgebreide mogelijkheden om er te watersporten. Tevens zijn er wat cafés en restaurants gevestigd. Er is echter slechts een klein aantal inwoners afhankelijk van het toerisme, het merendeel van de inwoners is werkzaam buiten het eiland.

In 1618 wordt er een kerk gebouwd met een inpandige toren met één luidklok en een windwijzer op de torenspits. De baron van Warmond schenkt lichtkronen, lessenaars en een doopvont. Deze kerk zou ruim 250 jaardienst doen.
In 1873 wordt de kerk gesloopt. Op defundamenten wordt de huidige Nederlands-hervormde kerk gebouwd voor 7490 gulden, betaald uit ‘liefdegaven’. De kerk wordt ingewijd op 15 maart 1874.

Buitenkaag is een dorp in de gemeente Haarlemmermeer, in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Pas in de jaren 1960 is de naam officieel vastgesteld, daarvoor heette het Leeghwaterbuurt.

Het ligt in het zuidelijkste puntje van de polder, aan de Kagerplassen. Ten noordwesten ligt Lisserbroek, ten noorden Abbenes en ten oosten de buurtschappen Huigsloot en Vredeburg. Vanaf Buitenkaag is met een pontje over de Ringvaart het dorp Kaag te bereiken.

Op de plek waar de Hoofdvaart en Ringvaart samenkomen staat het Gemaal De Leeghwater, genoemd naar Jan Adriaanszoon Leeghwater, een beschermd rijksmonument. Het kerkcomplex St. Joannes Evangelist is in 1930 gebouwd in de stijl van de Amsterdamse School naar een ontwerp van de architecten Kees Barnholm en Theo van der Eerden en is ook een beschermd monument.

Gemaal Leeghwater werd als proefstoomgemaal gebruikt voor het droogmaken van het Haarlemmermeer. Na deze proef werden pas de gemalen in Lijnden en Cruquius gebouwd, die daadwerkelijk het Haarlemmermeer hebben drooggelegd.